Rząd przedstawi stanowisko

Projekt nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt zakłada m.in. zakaz trzymania psów na łańcuchach. Do zabrania głosu zapisało się w łącznie 165 podmiotów - 68 organizacji i 97 osób fizycznych.

Wiceminister rolnictwa Jacek Czerniak poinformował podczas wysłuchania, że rząd przygotowuje stanowisko do projektu - termin przyjęcia przez Radę Ministrów to 31 stycznia br. "Odniesiemy się w sposób formalny, jako rząd RP do projektu obywatelskiego" - zaznaczył.

Przedstawiciele organizacji pozarządowych wskazywali m.in. na konieczność odnowienia archaicznych przepisów i poprawę dobrostanu zwierząt.

Paweł Gebert, reprezentujący Fundację Psia Krew oraz Animal Helper zaznaczył, że ustawa o ochronie zwierząt "wymaga natychmiastowych zmian, usprawniających egzekwowanie znajdujących się tam przepisów oraz podnoszących poziom dobrostanu naszych podopiecznych. To oznacza m.in. zakończenie gehenny zwierząt utrzymywanych na uwięzi, wprowadzenie standardów i norm prawnych w zakresie hodowania psów i kotów".

Rzecznik Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Psa Rasowego "Kennel Club" Bartłomiej Juszczak zwrócił uwagę, że koniecznością jest wprowadzenie nadzoru nad stowarzyszeniami hodowców.

Przedstawiciel stowarzyszenia Animal Support Antoni Łukasiak ocenił, że procedowane zmiany już dawno powinny zostać przyjęte w polskim prawie.

Zwrócił uwagę, na kwestie współpracy organów państwowych z organizacjami społecznymi. "To my, wolontariusze, stanowimy dzisiaj fundament polskiego systemu ochrony zwierząt. Państwo w tym zakresie próbuje nie przeszkadzać, choć i z tym bywa różnie. Jeżeli nie damy organizacjom społecznym środków prawnych do ochrony zwierząt, ten system się w końcu zawali, a zwierzęta zostaną bez pomocy" - powiedział.

Beata Krupianik z Fundacji Karuna - Ludzie dla Zwierząt przypomniała, że 10 tys. psów i kotów rocznie umiera w polskich schroniskach. Podkreśliła też konieczność wprowadzenia zakazu fajerwerków. Podkreśliła, że psy powinny być całkowicie "zdjęte z łańcuchów", a "kojce będą takim samym piekłem".

Podczas wysłuchania głos zabrali również przedstawiciele organizacji, które sprzeciwiają się wprowadzeniu projektu w życie lub jego poszczególnym zapisom.

Artur Lencznarowicz z Fundacji SAFE-ANIMAL podkreślił, że przepisy dotyczące znakowania psów i kotów wielokrotnie były omawiane i dyskredytowane w Sejmie, a konstytucjonaliści podkreślali, że są niekonstytucyjne. Przytoczył też opinię ministerstwa rolnictwa, że utworzenie nowej bazy oznakowanych zwierząt będzie kosztowne.

Wiceminister rolnictwa Jacek Czerniak odnosząc się do wypowiedzi Lencznarowicza podkreślił, że to Trybunał Konstytucyjny w pierwszym kroku stwierdza o zgodności przepisów projektu z konstytucją.

Dodał, że jego przedmówca nie mówił o obywatelskim projekcie, którego dotyczy wysłuchanie, lecz odnosił się również do projektu ustawy MRiRW o Krajowym Rejestrze Oznakowanych Psów i Kotów (KROPiK). A ten został pozytywne zaopiniowany przez NIK. Ponadto podkreślił, że w obrocie prawnym jest unijny projekt rozporządzenia, który zakłada stworzenie bazy zwierząt oznakowanych, która będzie połączona z bazami 27 państw UE. "Musimy respektować te kwestie" - zaznaczył.

Prezes Polskiego Porozumienia Kynologicznego Piotr Kłosiński ocenił, że w dokumencie jest masa błędów, a organizacje tworzące projekt nie chciały skonsultować go z innymi. "A jeżeli konsultowały, to z jakimś marginesem" - dodał. Projektodawcy ustawy zapomnieli, np. o tym, że hodowcy trzymają zwierzęta na uwięzi, np. podczas wystaw, szkoleń czy przemieszczania się - nie tylko na spacerze.

Robert Nowak z Fundacji Pozytywne Emocje wyraził sprzeciw wobec zakazu sprzedaży fajerwerków. Podkreślił, że firmy handlujące pirotechniką generują wartość dodaną, odprowadzają podatki czy utrzymują miejsca pracy, co przyczynia się do rozwoju całej gospodarki. Powołał się na raport opracowany przez firmę KPMG, według którego przychody netto w 2023 r. związane ze sprzedażą fajerwerków wyniosły ok. 783 mln zł netto.

Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych Wiktor Szmulewicz podkreślił, że projekt nie pokazuje potencjalnych skutków społecznych i gospodarczych. Daje również zbyt dużo uprawnień organizacjom społecznym, które mogą nie mieć wystarczającej wiedzy. Ponadto zakaz m.in. stosowania łańcuchów czy poskramiaczy utrudni pracę rolnikom.

"Czy wyobrażacie sobie (...) wprowadzanie byka – na transport – który waży 700 kg?" – zapytał. "Jesteśmy przeciwko wprowadzeniu tej ustawy" – zaznaczył.

Reprezentujący Polskie Towarzystwo Rybackie Radosław Kowalski podkreślił, że projekt nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt nie uwzględnia specyfiki biologii ryb. "Główne punkty problematyczne to chociażby zawarta w ustawie definicja humanitarnego traktowania zwierząt, odnosząca się także do ryb i podnosząca potrzeby poznawcze, psychologiczno-społeczne, emocjonalne. U ryb te potrzeby są jeszcze słabo poznane" - podkreślił. Podobny problem jest z definicją dobrostanu, która również uwzględnia potrzeby zwierząt w zakresie psychicznym, behawioralnym, społecznym, emocjonalnym.

Magdalena Donimirska-Wodzicka z Polskiego Klubu Wyścigów Konnych oceniła, że projekt, w przypadku zwierząt gospodarskich, uniemożliwia zapewnienie im dobrostanu oraz niesienie im pomocy. Wyjaśniła, że zakazując unieruchomienia koni nie pozwala się na niesienie pomocy w ramach zabiegów weterynaryjnych, pielęgnacyjnych i hodowlanych, jak np. korekcja racic u krów czy kopyt u koni.

Pod obywatelskim projektem "Stop łańcuchom, pseudohodowlom i bezdomności zwierząt" podpisało się 534 077 osób.

Wprowadza on regulacje, które mają chronić zwierzęta przed bólem i cierpieniem. To m.in. zakaz trzymania psów na uwięzi i używania fajerwerków. Ponadto proponowane zmiany mają wpłynąć na redukcję bezdomności zwierząt domowych i skuteczną kontrolę ich populacji.

Wprowadzona ma zostać obowiązkowa kastracja psów i kotów innych niż hodowlane, a także obowiązek znakowania wszystkich psów i kotów. Zwierzęta mają być czipowane, ma też powstać rejestr zwierząt oznakowanych.

Projekt zakłada również rozszerzenie katalogu czynów uznanych za znęcanie się nad zwierzętami m.in. o sprzedaż detaliczną żywych ryb (z wyjątkiem akwariowych). Zwiększone mają zostać kary za znęcanie się nad zwierzętami i ich zabijanie. Propozycje zakładają powstanie centralnego Systemu Informacji o Schroniskach oraz centralnego Rejestru Stowarzyszeń Hodowców Psów i Kotów.

Projekt ma związek z wynikami ogólnopolskiej kontroli zapobiegania bezdomności zwierząt domowych z 2024 r. przeprowadzonej przez delegaturę Najwyższej Izby Kontroli w Zielonej Górze. NIK skontrolowała wówczas 14 gmin i tyle samo schronisk. Dyrektor zielonogórskiej delegatury Andrzej Aleksandrowicz przedstawił 10 stycznia br. podczas Sejmowej Komisji Nadzwyczajnej ds. ochrony zwierząt wyniki kontroli.

"Większość tych jednostek działania na rzecz zapobiegania bezdomności zwierząt domowych prowadziła nieprawidłowo, nierzetelnie, a co najważniejsze nieskutecznie" - ocenił.

NIK łącznie stwierdziła 288 nieprawidłowości i sformułowała 214 wniosków pokontrolnych. To m.in. nieprawidłowości w realizacji zadań własnych przez gminy, działalności schronisk i hodowli.

Uchwała o czwartkowym wysłuchaniu publicznym zapadła 10 stycznia 2025 r. (PAP)

ak/ kblu/ jann/ lm/